Σπιρομέτρηση

H σπιρομέτρηση είναι μία από τις σημαντικότερες πνευμονολογικές εξετάσεις. Πρόκειται για μία απλή, ανώδυνη, σύντομη και μη επεμβατική εξέταση η οποία παρέχει τη δυνατότητα άμεσης μέτρησης σημαντικών παραγόντων σχετικά με την λειτουργία των πνευμόνων και γενικότερα του αναπνευστικού συστήματος.

Κατά την εξέταση αυτή, μπορεί να αξιολογηθεί εργαστηριακά η ροή του αέρα που υπάρχει στους πνεύμονες και μας δίνει πολύτιμα στοιχεία για την διάγνωση χρόνιων και πολύ σημαντικών ασθενειών όπως το άσθμα και η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).

Η εξέταση χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει τα αίτια της δύσπνοιας ή και για να αποκλείσει αποφρακτικά και περιοριστικά νοσήματα των πνευμόνων.

Συνηθέστερα χρησιμοποιείται για να διαγνώσει και να δώσει ακριβή στοιχεία για τη φύση και τη βαρύτητα νοσημάτων του αναπνευστικού, όπως τη χρόνια βρογχίτιδα, το άσθμα, τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το εμφύσημα και την πνευμονική ίνωση.

Επίσης, η σπιρομέτρηση μπορεί να μετρήσει την ανταπόκριση του ασθενή που βρίσκεται σε αγωγή με εισπνεόμενα φάρμακα.

Η σπιρομέτρηση είναι επίσης χρήσιμη στον προεγχειρητικό έλεγχο της αναπνοής, όταν ο ασθενής πρόκειται να υποβληθεί σε μια επέμβαση με γενική νάρκωση.

Η εξέταση είναι παντελώς ανώδυνη και απαιτεί μόνο την συνεργασία του εξεταζόμενου, ενώ δεν διαρκεί λίγα λεπτά.

 

Πότε πρέπει να γίνεται

  • Σε άτομα που είναι καπνιστές για προληπτικό έλεγχο
  • Άτομα με επίμονο και συνεχή βήχα
  • Άτομα με προβλήματα αναπνοής κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας (περπάτημα, τρέξιμο, άθληση, ανέβασμα σκάλας κλπ.)
  • Σε ασθενείς κάθε ηλικιακής ομάδας (παιδιά, έφηβους και ενήλικες) που πάσχουν από κάποιας μορφής αλλεργίας εποχικής ή μόνιμης
  • Ασθενείς – πάσχοντες από χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού που χρειάζονται έλεγχο της κατάστασης στην οποία βρίσκονται
  • Άτομα με επεισόδια συριγμού, δύσπνοιας ή γενικότερη δυσκολία στην αναπνοή τους
  • Σε ασθενείς που χρειάζονται προεγχειρητικό έλεγχο πριν από μια επέμβαση
  • Επαγγελματίες που ασχολούνται σε εργασιακά περιβάλλοντα που μπορεί να τους προκαλέσουν επαγγελματικό άσθμα (π.χ. ξυλουργικά και μεταλλουργικά επαγγέλματα, χημική βιομηχανία, νοσοκομειακός κλάδος, κομμωτές και συναφή επαγγέλματα)

 

Προετοιμασία και εκτέλεση εξέτασης

Για τη εξέταση θα χρειασθεί να μετρηθεί πρώτα το ύψος και το βάρος σας ώστε οι προσωπικές σας μετρήσεις να συγκριθούν με τις προβλεπόμενες μέσες τιμές για ένα άτομο του ιδίου φύλου, ύψους και ηλικίας. Εάν καπνίζετε, απαιτείται να απέχετε από το κάπνισμα για τουλάχιστον 8 ώρες.  Εάν λαμβάνετε ήδη εισπνεόμενη ή άλλα φαρμακευτική αγωγή για το αναπνευστικό σας, θα πρέπει να την διακόψετε τουλάχιστον από το τέλος της προηγούμενης ημέρας.

Αρχικά θα σας ζητηθεί να καθίσετε αναπαυτικά, να φορέσετε ένα κλιπ στη μύτη και να κρατήσετε το επιστόμιο του σπιρόμετρου μέσα από το οποίο θα ξεκινήσετε να αναπνέετε ήρεμα. Ακολούθως, θα σας ζητηθεί να πάρετε μια απότομη και βαθιά εισπνοή και αμέσως μετά να φυσήξετε με όλη σας την δύναμη ώστε να αδειάσετε τους πνεύμονες σας από αέρα. Τέλος, θα σας ζητηθεί να πάρετε μια βαθιά εισπνοή ώστε να γεμίσετε και πάλι τους πνεύμονες σας με αέρα για να ολοκληρωθεί η εξέταση.

Σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες, η σπιρομέτρηση πρέπει να επαναληφθεί 3 φορές και να επιλεχθούν μόνο οι καλύτερες μετρήσεις από τις 3 προσπάθειες. Αυτό απαιτείται επειδή είναι δυνατόν να παρατηρηθεί σημαντικού βαθμού απόκλιση μεταξύ διαδοχικών μετρήσεων και ως εκ΄τούτου, μια μεμονωμένη μέτρηση εμπεριέχει μεγάλο ρίσκο αναξιοπιστίας.

 

Επανάληψη σπιρομέτρησης μετά από βρογχοδιαστολή (έλεγχος αναστρεψιμότητας)

 

Η εξέταση αυτή αφορά επιλεγμένους ασθενείς των οποίων η αρχική σπιρομέτρηση είναι παθολογική ή η διάγνωση τους παραμένει ασαφής μετά από την αρχική σπιρομέτρηση.

Για την εξέταση χορηγείται πρώτα βρογχοδιασταλτική φαρμακευτική αγωγή μέσω αεροθαλάμου και επαναλαμβάνεται η σπιρομέτρηση μετά από περίπου 30 λεπτά αναμονής στο ιατρείο. Ο στόχος της δοκιμασίας αυτής είναι να ελεγχθεί κατά πόσον οι αεραγωγοί (βρόγχοι) ανταποκρίνονται (μεγαλώνουν σε διάμετρο) στην χορηγούμενη αγωγή. Τυπικά, σημαντικές διαφοροποιήσεις παρατηρούνται κυρίως σε ασθενείς με άσθμα. Ωστόσο, άλλες παθήσεις όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή βρογχεκτασίες μπορεί επίσης να παρουσιάσουν σημαντικού βαθμού ανταπόκριση στη βρογχοδιαστολή. Η πληροφορία αυτή είναι σημαντικής διαγνωστικής και θεραπευτικής αξίας.